Aanraken mag! De studiecollectie als publiekstrekkende tool

Om de afstand tot de bezoekers te verkleinen, stelde MoMu een afzonderlijke studiecollectie samen. In tegenstelling tot de MoMu-verzameling mag je de objecten uit die collectie van dichtbij bestuderen, een nieuwigheid die best uniek is in de erfgoedsector. Via verschillende projecten zet MoMu de studiecollectie in om jong en oud te bereiken. Daarbij maakt het weinig uit of je het museum al dan niet fysiek kan bezoeken.

"Hoewel de nieuwe verzameling voor iedereen toegankelijk is, merken we voorlopig dat ze vooral gebruikt wordt door creatieve teams op zoek naar inspiratie", zegt MoMu-bibliothecaris Birgit Ansoms. "Ook schoolgroepen gebruiken de verzameling vaak vanuit een specifieke insteek. Zo vinden docenten van diverse opleidingen intussen goed hun weg naar de verzameling. Wat de collectie bijzonder maakt, is dat je ze bestudeert in onze leeszaal. Je kan het dus combineren met opzoekwerk in de bibliotheekcollectie. De combinatie van objecten en literatuur is een grote troef."

Een van de manieren om een breder publiek aan te spreken is ‘Identi(tijd)’, een project gericht op scholieren uit het secundair onderwijs. Aan de hand van vragen, stellingen en opdrachten leert een gids de jongeren over de impact van mode op onze identiteit. Ansoms: "Sinds de heropening ontvingen we al heel wat groepen in de bibliotheek. De positieve ervaringen zorgen ervoor dat het project steeds breder bekend wordt."

Door de grote belangstelling werd het project dit jaar uitgebreid met een lesmap gelinkt aan de eindtermen. "Op die manier kunnen de leerkrachten voor of na het bezoek verder werken rond dezelfde onderwerpen", stelt Ansoms. "We laten hen volledig vrij om te kiezen welke tips in hun lessen passen. Ze vinden het heel fijn dat ze via kleding rond maatschappelijke thema’s zoals identiteit of duurzaamheid kunnen werken."

Om in de toekomst een meer diverse groep te bereiken, werkt MoMu momenteel aan een formule op maat van OKAN- en NT2-schoolgroepen. Daarbij ligt de klemtoon vooral op culturele identiteit en het leren van Nederlands.

Naast projecten gericht op jongeren zijn er ook initiatieven voor bewoners van woonzorgcentra. Zo lanceerde MoMu, in samenwerking met het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en ORION, een reminiscentiekoffer. "Het ophalen van herinneringen is erg waardevol voor mensen met dementie. Door haar specifieke inhoud is de koffer een tool om verbinding te creëren en gesprekken op gang te brengen", zegt Leen Borgmans van Publiekswerking. "Ook voor andere bewoners is het een mooie aanleiding tot dialoog en verbinding."

Borgmans: "Om zoveel mogelijk bewoners aan te spreken, vulden we de koffer met kledingaccessoires uit verschillende materialen. Daarnaast zitten er ook spullen met specifieke geuren in. Zo kunnen we alle zintuigen prikkelen. We stopten ook opzetstukjes met gebreide babysokjes in de koffer. Personen die dat willen, kunnen er verder aan breien.”

"Om de visuele link te versterken, selecteerden we fragmenten uit oude magazines", vertelt Ansoms. Ze vulde de koffer aan met tijdschriften en posters uit de bibliotheekcollectie. "Misschien herkennen ze oude advertenties en campagnebeelden. Of herinneren ze zich de grafische vormgeving van vroeger. Ook de mode uit die tijd komt in de beelden aan bod."

Om het publiek meer bij het onderzoek te betrekken organiseert de bibliotheek ook pattern-a-thons. Tijdens die events creëren deelnemers patronen van objecten uit de studiecollectie. Omdat specifieke voorkennis niet nodig is, kan iedereen de sessies bijwonen. Na afloop worden de gemaakte patronen gedigitaliseerd en gedeeld op Wikimedia Commons, waar iedereen ze kan raadplegen.

"Op die manier willen we een databank maken die inspiratie kan bieden aan ontwerpers, tv- en theatermakers of mensen die zelf iets willen maken", stelt Natalie Ortega van wetenschappelijke partner Universiteit Antwerpen.

"De patronen zijn ook belangrijk voor de conservatie en restauratie van de objecten. Als een bepaald stuk in slechte staat verkeert, is het van groot belang dat je het ontbrekende patroondeel kent en kan knippen."

Naast een databank van de objecten kan je op de website van de studiecollectie terecht voor een reeks stories. Die vertellen het verhaal van de mode uit de verschillende decennia van de twintigste eeuw. Je leest de verhalen hier

Ben je een begeleider voor personen met dementie en geboeid door een zintuiglijke beleving van mode en textiel? Kom meer te weten over het ontlenen van de Herinneringskoffer