Het verhaal achter Raf Simons / Robert Mapplethorpe

In een nieuw display van de collectiepresentatie schenkt MoMu aandacht aan het oeuvre van de Amerikaanse fotograaf Robert Mapplethorpe (1946-89) en hoe dit de inspiratiebron vormde voor Raf Simons’ lente-zomercollectie van 2017.

Zowel bij zijn eigen label als in ontwerpen voor andere modehuizen wendt Raf Simons zich graag tot de beeldende kunsten. In het verleden werkte hij reeds samen met kunstenaar Sterling Ruby en inspireerde hij zich op films als Christiane F. (1981) en Blue Velvet (1986). Ook fotografie speelt een belangrijke rol in deze artistieke samenwerkingen en verwijzingen. Zo was Simons erg gefascineerd door het oeuvre van Robert Mapplethorpe en wou hij dit gebruiken in zijn modeontwerpen. Hij ging er echter van uit dat een samenwerking met een instituut als de Robert Mapplethorpe Foundation onmogelijk zou zijn.

Toeval wou dat de Foundation zelf ook interesse had in een samenwerking. Ze waren onder de indruk van Raf Simons’ collectie met Sterling Ruby en namen contact op voor een gelijkaardig gezamenlijk project – en zo wijdde Simons zijn lente-zomercollectie van 2017 aan Robert Mapplethorpe. Dit resulteerde in erg gelaagde ontwerpen aangezien Mapplethorpe, net zoals Simons, vaak inspiratie vond het werk van andere kunstenaars. Hij stond open om te leren van artistieke voorgangers – van Michelangelo tot Hippolyte Flandrin, van Jacques-Louis David tot Wilhelm von Gloeden – en samen te werken met tijdsgenoten, om zo zijn eigen stempel te drukken op de beeldende kunsten.

Voor Simons was het belangrijk dat zijn ontwerpen de fotografie van Mapplethorpe niet zouden overschaduwen. In zijn collectie vindt de uitgepuurde, klassieke esthetiek van de fotograaf dan ook een tegengewicht in sobere ontwerpen, zoals tank tops waarbij de vorm van de halslijn volledig wordt bepaald door een ingezette foto, of hemden die functioneren als achtergrond voor een collage van beelden en motieven. Simons selecteerde een honderdtal foto’s uit het oeuvre van Mapplethorpe – onder andere portretten van artiesten die de ontwerper bewondert, zoals Laurie Anderson, Cindy Sherman, David Byrne, Willem de Kooning, etc. – en integreerde deze in zijn ontwerpen.

Naast enkele stukken in primaire kleuren, herinnerend aan het rode en blauwe ondergoed in Mapplethorpes collage Untitled (Layers of Underwear) (1970), bevat de collectie vooral veel zwart, wit, en enkele ingetogen kleuren ontleend aan het oeuvre van de fotograaf. Twee groen en wit gestreepte hemden bijvoorbeeld – één met een portret van kunstenares Alice Neel (1984) en het andere met een foto van een sculptuur van de Griekse god Hermes (1988) – lijken via hun kleurenpalet in dialoog te gaan met Mapplethorpes Self Portrait (1974), gemonteerd in een groene lijst.

Homo-erotiek en seksualiteit zijn belangrijke thema’s in Mapplethorpes oeuvre, dat vele expliciete beelden bevat. Enkele hiervan komen aan bod in Simons’ collectie, maar hij raakt ook aan deze thematiek doorheen diverse andere elementen. Sommige silhouetten bevatten verwijzingen naar sadomasochisme en de leather scene, zoals de zwarte lederen petten, overalls, en de losjes rond de hals gedrapeerde linten die doen denken aan een halsband.

Ook het gebruik van Mapplethorpes bloemenstillevens evoceert een zekere erotiek. Doorheen de juxtapositie van florale stillevens en naaktportretten benadrukte de fotograaf namelijk de fallische, sensuele aspecten van sommige bloemen. Een van de tentoongestelde silhouetten bevat bijvoorbeeld een ceintuur met langs voor- en achterzijde een fotografische reproductie. De voorzijde is een rooskleurige foto van twee aronskelken, waarvan de stamper uit de bloemkelk steekt. Op de achterzijde is een foto van Untitled (Layers of Underwear) (1970) aangebracht. In deze collage spande Mapplethorpe rood en blauw ondergoed op een kader. Uit de gulp van een van de onderbroeken hangt een zwarte, opgevulde vorm die het mannelijke geslacht evoceert, net als de stamper die uit de aronskelk tevoorschijn komt.

Meer weten over de MoMu-collectie? Exploreer de Collection Stories, verrijkt met context, grafisch en archiefmateriaal uit de MoMu-bibliotheek.