En de MoMu Award gaat naar... Dominika Grzybek

Ieder jaar bekroont MoMu een pas afgestudeerde van de Antwerpse Modeacademie wiens werk eruit springt door de grafische kwaliteit. Dit jaar werden er twee MoMu Awards uitgereikt; eentje ging naar Dominika Grzybek voor haar collectie ‘Ikebana’. De titel verwijst naar de Japanse kunst van het bloemschikken, die in het werk van Grzybek onderdeel wordt van een persoonlijk en politiek verhaal waarin herinneringen uit haar kindertijd en hedendaags feminisme met elkaar verknoopt raken. Grzybek vertelt dit verhaal middels mode, en via haar beeldmateriaal, dat dit voorjaar in de lichtbakken van het MoMu Café te zien is.

DOMINIKA GRZYBEK: “Dat ging vrij natuurlijk, denk ik. Mijn ouders zijn allebei kunstenaars, en ik ben praktisch opgegroeid in de studio van mijn moeder. Een van mijn eerste herinneringen is dat ik in die studio zit, op de vloer achter haar, terwijl zij bezig is met het maken van een tapijt. We zijn omringd door stukjes draad en stoffen. Ik speelde daar vroeger altijd mee, haar studio was mijn speeltuin.”

“Ik had een overdonderende ontmoeting met mode in 2010, tijdens een bezoek aan de expo over het werk van Martin Margiela in Somerset House (die tentoonstelling was oorspronkelijk te zien in MoMu in 2009, red.). Ik was gechoqueerd en diep geroerd door Margiela’s werk. Dat is wat mode doet: het raakt je. Mode vertelt zulke krachtige verhalen, maar op een manier die niet voor de hand ligt. Kunst, beweging en performance komen erin samen.”

“Aanvankelijk ben ik beeldende kunst gaan studeren in Polen. Dat duurde vijf jaar, en die vijf jaar waren geweldig – maar op de een of andere manier was ik achteraf niet voldaan. Ik wilde verder, maar liep steeds tegen een onzichtbare muur op. Ik wist even niet meer wat ik met mijn leven aan moest. Op dat moment dacht ik terug aan die tentoonstelling, en besloot ik om de droom van toen te volgen. Ik ben naar de academie gegaan waar ook een aantal van mijn favoriete ontwerpers ooit studeerden: Margiela, maar ook Walter Van Beirendonck. Zijn werk is zo vrij, zo verbonden met kinderlijke gevoelens. Ik vind dat een mooi idee, het kind in jezelf te kunnen koesteren.”

DG: “Het startpunt voor mijn afstudeercollectie was een viering die in het midden van augustus in meerdere Slavische landen plaatsheeft. Daarbij maken dorpsvrouwen prachtige bloemboeketten, en die brengen ze dan naar een kerk in de buurt. Het is een wondermooi schouwspel. Ik heb wat onderzoek gedaan naar deze viering, en ontdekte dat het maken van boeketten en het dragen ervan naar religieuze plaatsen op nog veel meer plekken in de wereld wordt gedaan, steeds op een net andere manier. Het gebruik is geworteld in een oud, heidens feest dat een dankbetuiging is aan Moeder Aarde, voor alle goede dingen die ze de mensen elk jaar schenkt.”

“Wat mij zo trekt aan deze viering is het feit dat het echt een vrouwending is. De bewerking van textiel is dat ook. Van borduren tot breien en weven: het zijn manieren geweest voor vrouwen om zichzelf uit te spreken. Wanneer ik met stof werk, reflecteer ik op mijn verleden en op mijn relatie met andere vrouwen, onder wie mijn eigen voorouders. Via textiel sta ik met hen in verbinding.”

DG: “De boeketten die de vrouwen dragen zijn groot en hebben veel textuur. Het gevoel dat ze mij geven wilde ik oproepen door middel van stofmanipulatie. Uiteindelijk heb ik tekeningen van de boeketten gemaakt. De contouren van de tekeningen heb ik vervolgens omgezet naar patronen. Om daar kledingstukken van te maken heb ik de patronen in bloemachtige vormen gevouwen: de plooien werden coupenaden, de kleine openingen tussen de bladeren werden armsgaten of halsopeningen. Het werken met figuren en ruimtelijke vormen: dat is voor mij het meest grafische aan mijn werk.”

“Wat de oppervlakken betreft zocht ik naar een proces dat vergelijkbaar was met schilderen. Ik bereidde mijn draden voor zoals ik dat met verf zou doen: ik knipte steeds verschillende lengtes af van allerlei kleuren draad, en legde die klaar als op een palet. Mijn werkwijze, de kleuren, de texturen – ze waren elke dag anders, afhankelijk van mijn gemoed of van de sfeer.”

“Ik heb mijn collectie ‘Ikebana’ genoemd, een woord dat gerelateerd is aan een andere herinnering uit mijn kindertijd. Mijn moeder nam me ooit eens mee naar een bloemenwinkel met de meest schitterende bloemstukken. ‘Ikebana’, noemde ze die. Voor mij was dat een magisch woord, het is me altijd bijgebleven.”

DG: “De krankzinnige kracht die kledingstukken hebben, de manier waarop ze verhalen vertellen, dat blijft me fascineren. Ik wil me daar graag meer op richten. Ik ben benieuwd hoe kledingbedrijven en modehuizen zullen omgaan met alle veranderingen die we nu zien, of dat nu op sociaal vlak is, of op het gebied van klimaatverandering, bijvoorbeeld. Wat zullen hun volgende stappen zijn? Dat is iets waar ik deel van uit wil maken.”

De collectiebeelden van Dominika Grzybek zijn te zien in het MoMu Café t.e.m. september 2023.

Foto's: Wiktor Malinowski
Modellen: Yatsiuk Oleksandra & Laura Meier Hagested
Make-up & haar: Jinny Song
Productie: Mark Wegner
Retouching: Dorota Kaczmarek

Juwelen: samenwerking met Rosalie Carlier
Kousen: samenwerking met Fiore femmes